De Veiligheidscoördinator bij het bouwen

Sinds 1 mei 2001 moet voor elk bouwwerk van 25.000 Euro of meer, waarbij 2 of meer aannemers aan te pas komen, verplicht een veiligheidscoördinator worden aangesteld en dit zowel voor de ontwerpfase als voor de uitvoeringsfase. Dit geldt dus ook voor de bouw van eengezinswoningen en verbouwingen.

Voor werken waarvan de totale waarde lager ligt dan de grens van 25.000 Euro mag de aannemer zelf deze taak op zich nemen. Ook dit zal echter een prijsconsequentie hebben want de aannemer zal dit doorgaans niet gratis doen of zal dit uitbesteden.

Deze maatregel kwam er in uitvoering van een Europese richtlijn op dit gebied en kreeg vorm in het KB betreffende de tijdelijke of mobiele werkplaatsen. Als je weet dat er in 2000 40 doden en ca. 30.000 gewonden vielen op bouwwerven, begrijp je de oorsprong van deze maatregel, die vooral tot doel heeft de onderlinge coördinatie tussen de verschillende (onder)aannemers van een sleutel op de deur bouwfirma te verbeteren. De extra kostprijs hiervan wordt geraamd op 1 à 6% van de totale bouwkost.

Wie is veiligheidscoördinator?

Om de functie van veiligheidscoördinator te kunnen waarnemen, moet voldaan worden aan een aantal wettelijke voorwaarden, die verschillen naargelang de grootte van de werken en de daaraan verbonden risicofactoren. In de praktijk kan dit een architect, een veiligheidsdeskundige of één van de aannemers zijn.

Taken van de veiligheidscoördinator

Het opmaken van een veiligheids- en gezondheidsplan, na grondige studie van het bouwdossier (ontwerpfase).

De controle van de naleving van dit plan door de verschillende aannemers op de werf (uitvoeringsfase) en het bijhouden van een coördinatiedagboek.

Het opmaken van een postinterventieplan voor latere onderhouds- of herstellingswerken dat aan de eigenaar moet overhandigd worden bij het eind van de werken. (wanneer slechts gewerkt wordt met één aannemer en een veiligheidscoördinator dus niet verplicht is, moet een dergelijk plan toch opgemaakt worden door de opdrachtgever of een derde als het gaat om stucturele werken of werken aan de essentiële elementen van het bouwwerk.)

Regelgeving veiligheidscoördinatie

aangepast vanaf 1 januari 2005

De veiligheidscoördinatie heeft tot nu toe zeker zijn nut bewezen, maar op de particuliere (ver)bouwmarkt was er nood aan versoepeling en op de markt van de grote bouwwerken was de roep om administratieve vereenvoudiging en verduidelijking groot. Een nieuwe, aangepaste regeling, goedgekeurd door de federale regering in maart 2004, maakt dan ook een onderscheid tussen grote en kleine bouwwerken Kleine bouwwerken zijn alle bouwwerken (ook renovatiewerken) met een totale oppervlakte kleiner dan 500 m2

- Hier wordt de architect of de aannemer (wanneer er geen architect vereist is) gestimuleerd de veiligheidscoördinatie op zich te nemen, ook als de totale waarde van de werken meer dan 25.000 € bedraagt. Beiden moeten hiervoor wel aan een aantal voorwaarden voldoen . Zo moeten ze o.a. voldoende beroepservaring hebben en een bijkomende opleiding genoten hebben. Is niet aan alle voorwaarden voldaan, dan moet alsnog een externe veiligheidscoördinator aangesteld worden.

- Het veiligheids- en gezondheidsplan wordt vereenvoudigd en zelfs afgeschaft wanneer het werken betreft waarbij geen architect vereist is of waarbij geen sprake is van een verhoogd gevaar.

- Het postinterventiedossier wordt beperkt en het coördinatiedagboek afgeschaft.

- Een certificatiesysteem voor veiligheidscoördinatoren moet de garantie bieden dat aan bepaalde kwaliteitseisen is voldaan en er komen een typecontract en een deontologische code.

Dit alles moet leiden tot een eenzelfde veiligheidsresultaat aan een aanvaardbare en transparante prijs. In veel gevallen zal toch gewoon een externe veigheidscoördinator aangesteld worden.

Bij grote bouwwerken blijft de bestaande regelgeving zo goed als behouden maar worden de verschillende coördinatie-instrumenten in samenspraak met alle actoren geëvalueerd en waar mogelijk verbeterd en vereenvoudigd.

De invoering van de nieuwe regelgeving is van kracht sinds 27 januari 2005, de dag van de verschijning van het KB in het Staatsblad.