Energie wordt over heel de wereld verschrikkelijk duur en bovendien erg vervuilend als de regeringen niet binnen twee decennia overschakelen naar hernieuwbare bronnen en kernenergie. Dat is de basisboodschap van het Internationaal Energieagentschap (IEA) in Parijs bij de uitgifte van zijn jaarlijkse 'World Energy Outlook'.
De westerse landen hebben amper de tijd om hun energiestrategie drastisch te wijzigen. De meeste landen zitten opgescheept met een onzeker en inefficiënt energienetwerk, dat nog meer dan vroeger op fossiele brandstoffen is aangewezen na de kernramp in Fukushima in Japan en de geplande sluiting van 17 kerncentrales in Duitsland.
Fossiele bronnen zijn eindig. Dat wreekt zich zeker bij een toenemende energievraag door een groeiende bevolking en een grotere welvaart.
'De regeringen moeten hun investeringen richten naar meer efficiënte en koolstofarme energiebronnen', zegt de Nederlandse ex-minister Maria van der Hoeven, die sinds begin dit jaar het IEA leidt als algemeen directeur.
'De uitstoot van het broeikasgas CO2 bereikte het afgelopen jaar immers een absolute recordhoogte. Dat maakt de uitdaging om het geweer van schouder te veranderen, alleen maar dringender', stelt van der Hoeven.
De tijd dringt, zo beklemtoont de IEA. Voor elke dollar die we voor 2020 uitstellen om het energiemodel drastisch te wijzigen, zullen we na dat scharnierjaar liefst 4,3 dollar extra moeten investeren om de toegenomen CO2-emissies te compenseren. Cruciaal wordt de milieuconferentie op het einde van deze maand in het Zuid-Afrikaanse Durban om een vervolg aan het Kyoto-protocol te breien, aldus de IEA in zijn rapport.
De bewegingsruimte om de temperatuurstijging op aarde onder de 2° Celsius te houden, wordt steeds geringer want een groot deel van de CO2-uitstoot ligt al vast, omdat de meeste energiecentrales minstens 25 jaar meegaan.
Als we niet dringend iets ondernemen om oude installaties te vervangen door CO2-arme of CO2-neutrale, zal de wereld vanaf 2017 enkel nog energiecentrales mogen bouwen die geen CO2 meer uitstoten. Dat is extreem duur en politiek nauwelijks of niet te verwezenlijken.
De IEA voorspelt een toename van de energievraag met 1,3 procent per jaar tot 17 miljard ton aardolie-equivalent aan brandstoffen tegen 2035. Om tegen die datum de aardopwarming te beperken tot 2° Celsius zijn voor 1.500 miljard dollar investeringen nodig, als we tegelijk ook nucleaire energiecentrales zouden stilleggen. Hernieuwbare energie moet dan ook dringend meer staatssteun krijgen. Het afgelopen jaar kreeg de fossiele energie liefst zes keer meer subsidies (409 miljard dollar) dan de hernieuwbare industrie (66 miljard dollar).