Realistische criteria voor de vastgoedschatter

Realistische criteria voor de vastgoedschatter

Volgens Test-Aankoop is uiteindelijk het bedrag dat kandidaat-kopers bereid zijn neer te tellen voor een pand, de enige echte prijs. Wie toch een schatting wil laten uitvoeren door een professional, vergewist er zich beter op voorhand van hoeveel ereloon die schatter zal aanrekenen. Twee van de experts die Test-Aankoop raadpleegde, vroegen meer dan € 600 ereloon, terwijl de meeste vastgoedmakelaars en notarissen helemaal niets aanrekenden. De waardebepaling doet soms vragen rijzen. Voor twee van de vier huizen was er een verschil van meer dan € 100 000 tussen de laagste en de hoogste schatting.

De situaties waarin een "objectieve" waardebepaling van een onroerend goed van pas kan komen zijn talrijk: een woning moet worden verkocht en de eigenaars weten niet hoeveel te vragen, bij de aangifte van een nalatenschap moet de waarde van een geërfde woning worden opgenomen, bij een scheiding wil een van de ex-partners het deel van de andere overkopen enz.

Experts, makelaars en notarissen
Iedereen kan de waarde van onroerend goed schatten, maar in de praktijk wendt de eigenaar zich meestal tot een vastgoedexpert, een vastgoedmakelaar of een notaris. De eerste levert tegen betaling doorgaans een omstandig verslag af. Een notaris of een vastgoedmakelaar maakt doorgaans geen of een zeer beknopt verslag, maar vraagt meestal ook geen geld voor de schatting.

Test-Aankoop liet anoniem vier huizen en een appartement schatten door verschillende experts, makelaars en notarissen. Elk pand werd negen keer geschat.

Eerste verrassing: twee Brusselse notarissen deden hun schatting zonder het pand te komen bekijken! Een andere notaris haspelde het bezoek aan de woning af in 8 minuten. Toch erg kort om een grondig onderzoek van de staat van de woning te kunnen doen.
Heel wat schatters lieten ook na belangrijke vragen te stellen, bijvoorbeeld over de bewoonbare oppervlakte, eventuele erfdienstbaarheden, vochtproblemen enz.
Globaal gezien legden de vastgoedexperts de grondigste plaatsbezoeken af, gevolgd door de vastgoedmakelaars.

Waarde: verschil kan oplopen tot 100 %
De waardebalingen van de schatters kunnen bezwaarlijk als alleenzaligmakend worden beschouwd. Voor twee van de vier huizen was er een verschil van meer dan € 100 000 tussen de laagste en de hoogste schatting. Voor een van die woningen beliep het verschil zelfs € 160 000 (verschil tussen € 170 000 en € 330 000), dus omzeggens 100 % verschil.
Het klopt dat sommige schatters niet – zoals gevraagd – de verkoopwaarde hebben opgegeven, maar de nieuwwaarde of de waarde bij gedwongen verkoop. Maar dat biedt nog geen verklaring voor die enorme verschillen. Vooral omdat er bij vier van de vijf woningen in de buurt tal van vergelijkbare panden te vinden waren. Slechts een minderheid van de schatters verwees uitdrukkelijk naar dergelijke vergelijkingspunten.

De consument kan de oefening ook zelf doen
Test-Aankoop besluit dat geen enkele vastgoedexpert, makelaar of notaris kan vertellen hoeveel een pand écht waard is. Een schatting is een indicatie, meer niet. Test-Aankoop raadt consumenten aan zelf de oefening te doen, met name door te surfen naar websites met vastgoedzoekertjes of door advertenties voor gelijkaardige woningen in kranten te raadplegen. Ook de resultaten van een openbare verkoping in de eigen streek kunnen nuttige informatie verschaffen.

Wie toch een beroep doet op een professioneel schatter, moet weten dat vastgoedmakelaars dat werk niet minder goed doen dan notarissen of vastgoedexperts. Ze zijn ook gratis, hoewel dat toch op voorhand het best nog eens wordt gecheckt. Wie zijn pand wil laten schatten, kan dus bij voorkeur een of meer makelaars inschakelen. Zij zullen achteraf natuurlijk wel contact opnemen om de woning te mogen verkopen.

Waarop moet u letten bij de opmaak van de verkoopovereenkomst? Wie betaalt de aktekosten en hoeveel bedragen die? Check het op www.test-aankoop.be/immo