Groenestroomcertificaten onbetaalbaar

Groenestroomcertificaten onbetaalbaar

“De projecten die nu en de komende maanden steun krijgen, krijgen nog twintig jaar steun. Dus moesten we dringend een aantal zaken bijstellen”, legt de woordvoerder van de minister van Energie, Freya Van den Bossche, uit. De rekening loopt immers te hoog op en moet worden verminderd. Daar blijft het niet bij. Vanaf februari wil het kabinet het systeem grondig evalueren samen met de sector.

Het certificatensysteem is een van de maatregelen van de Vlaamse regering om te voldoen aan de Europese klimaatdoelstellingen om tegen 2020 13 procent hernieuwbare energie op te wekken. Wie in België een windmolen bouwt of zonnepanelen op zijn dak legt, wordt vergoed. Ten eerste ontvangt hij een vergoeding voor de elektriciteit die hij opwekt en die wordt doorverkocht aan de netbeheerders. Daarnaast zijn er federale en soms nog gemeentelijke subsidies. Maar de hoofdbrok komt van de groenestroomcertificaten.

Dat is een duur systeem, berekende energie- en milieu-econoom Aviel Verbruggen van de Universiteit Antwerpen. De methode om via certificaten de ontwikkeling van groene energie te steunen, kostte aan Vlaanderen tussen 2002 en 2007 een frisse 838 miljoen euro. Indien we de Duitse werkwijze hadden gevolgd, zouden we zijn uitgekomen op 301,3 miljoen euro: een verschil van 536 miljoen. “Iedereen met gezond verstand zag deze massale oversubsidiëring aankomen.”

Iedereen is het erover eens dat de subsidies moeten worden afgebouwd. Ook Bart Bode, algemeen directeur van hernieuwbare energiefederatie Ode Vlaanderen, gaat daarmee akkoord. “Maar de afbouw moet stapsgewijs gebeuren, zodat de bedrijven voldoende tijd hebben om zich aan te passen. Nu wordt gespeeld met de werkgelegenheid van 10.000 mensen.”

Bij Agoria, de sectorfederatie van de technologische industrie, pleit directeur-generaal Wilson De Pril voor een grondige herziening. “Hernieuwbare energie heeft nog een tijdje subsidies nodig. Maar het certificatensysteem beloont te weinig de meer innovatieve oplossingen. Dan blijf je de verbranding van biomassa in steenkoolcentrales met verouderde technologie ondersteunen en dat kan niet de bedoeling zijn.”

Kost-plus
Voor verbeteringen aan het Vlaamse systeem wordt vooral naar de buurlanden gekeken. De nieuwe Engelse regering maakte enkele weken geleden bekend af te willen van de renewable obligation, zeg maar hun versie van het certificatensysteem, en over te willen stappen op een feed-in-systeem zoals in Duitsland. Bij onze oosterburen moet elke kilowatt geproduceerde hernieuwbare energie op het elektriciteitsnet belanden. De producenten worden daarvoor vergoed volgens een soort kost-plus-systeem. Die jaarlijkse berekeningen gebeuren erg gedetailleerd: het resultaat is afhankelijk van de grootte en het bouwjaar van de installatie waar ze wordt gebouwd en met welke technologie. “De Duitsers hebben hun prijzen afgestemd op hoe ze een bepaalde technologische niche konden ontwikkelen”, analyseert Verbruggen. “Daarin zijn ze glansrijk geslaagd. Tien jaar geleden was Denemarken hét windenergieland, nu zijn dat Duitsland en Spanje.”
Het Nederlandse systeem is vergelijkbaar, maar biedt volgens Agoria de mogelijkheid om meer selectief innovatie te belonen. Onze noorderburen leggen conform hun Nationaal Plan 2020 een bepaald bedrag vast voor subsidies: voor 2010 is dat 2,1 miljard euro. De toekenning van de subsidies hangt af van de prijs en grootte van het project, en van de evolutie van de elektriciteitsprijs.
“Zij houden rekening met de hoeveelheid hernieuwbare energie, waardoor ze de budgettaire middelen beter aanwenden. Op die manier kan je meer gericht bepaalde beloftevolle technologieën stimuleren en toch de financierbaarheid garanderen”, klinkt het bij Agoria.