CIB Vlaanderen en antidiscriminatiebeleid

CIB Vlaanderen wil mee werk maken van doordacht antidiscriminatiebeleid …

Elk onderzoek dat aantoont dat discriminatie nog steeds frequent voorkomt, is een wake-up call voor de volledige sector. Het is duidelijk dat de inspanningen die op vandaag reeds geleverd worden om verhuurders en vastgoedmakelaars te sensibiliseren verder opgedreven moeten worden. Maar praktijktesten zijn niet het antwoord.

Uitlokking

Een praktijktest is er doelbewust op gericht om een bepaalde keuze uit te lokken. Het vermoeden van onschuld wordt al van bij het begin omgekeerd. Iedereen wordt onmiddellijk over dezelfde kam geschoren: allen zijn ze bijna bij voorbaat schuldig. Zo wordt meteen de hele sector geculpabiliseerd, ook de meerderheid die correct werkt.

In het verleden is al gebleken dat praktijktesten, die gebruikt werden binnen wetenschappelijk onderzoek, er vaak niet in slaagden het onderscheid te maken tussen legitieme selectie en discriminatie. Dat is nochtans een cruciaal onderscheid: een eigenaar mag perfect een huurder selecteren die bijvoorbeeld een hoger inkomen heeft en dus meer betalingszekerheid kan bieden.

Om discriminatie aan te tonen moet een bijzonder opzet worden bewezen. Er moet worden aangetoond dat de eigenaar doelbewust bepaalde personen weert. Dergelijk bijzonder opzet is door het specifieke design van praktijktesten vrijwel onmogelijk aan te tonen. Daardoor – en omwille van de factor uitlokking – zijn praktijktesten nagenoeg nutteloos in juridische procedures. En toch wil de Stad Gent in een tweede fase inzetten op sanctionering, op basis dus van een instrument dat daar zeker niet voor geschikt is.

Bovendien worden de vastgoedkantoren, waar de werkdruk sowieso al hoog ligt, nog eens extra belast door telefoon- of e-mailverkeer met minstens twee kandidaat-huurders die niet eens de intentie hebben om te huren.

Heksenjacht tegen vastgoedmakelaars

De stad Gent en Unia willen de praktijktesten specifiek inzetten tegen de Gentse vastgoedmakelaars. De gewone particuliere verhuurders blijven buiten schot, behalve de (zeer) kleine minderheid die verhuurt vanuit een vennootschap. De boodschap is dus duidelijk: de stad richt haar pijlen op de Gentse vastgoedkantoren.

Nochtans blijkt uit het onderzoeksrapport dat eind vorig jaar werd gepubliceerd dat het risico op discriminatie duidelijk lager ligt bij tussenkomst van een vastgoedkantoor dan wanneer particulieren zelf verhuren.

Voor de strijd tegen discriminatie zou het dus allesbehalve wenselijk zijn indien meer verhuurders opnieuw zelf zouden gaan verhuren. Dat is echter een risico van de heksenjacht die de stad nu wil ontketenen tegen de Gentse vastgoedkantoren.

Ook belangrijk is dat de eindverantwoordelijkheid voor de keuze van één bepaalde kandidaat-huurder steeds bij de eigenaar ligt, en nooit bij het vastgoedkantoor. Voor de vastgoedmakelaars is het naar de toekomst een belangrijk vraagstuk hoe zij een verhuurder die wil discrimineren moeten benaderen, opdat die zijn keuze toch op de juiste gronden zou maken.

Overlegtraject

CIB Vlaanderen heeft zich de voorbije jaren actief geëngageerd om te zoeken naar verdere maatregelen om discriminatie te bestrijden. Zo is er ook lang overleg gevoerd met de stad Gent en de bevoegde schepen Resul Tapmaz. Maar CIB Vlaanderen is daarin altijd duidelijk geweest: we geloven niet in praktijktesten. Uiteindelijk werd overeengekomen om een charter te ondertekenen, zonder praktijktesten maar met 10 concrete engagementen om gezamenlijk discriminatie te bestrijden. De Stad Gent heeft nu echter duidelijk gemaakt dat praktijktesten het hoofdbestanddeel zullen uitmaken van haar antidiscriminatiebeleid, en niet het charter.

Die strategie heeft zeer ernstige risico’s. Niet alleen dreigt dit het draagvlak voor het antidiscriminatiebeleid te ondergraven. Nog belangrijker is de mogelijke negatieve impact op het aanbod aan betaalbare huurwoningen op de Gentse huurmarkt. Het zou niet de eerste keer zijn dat private verhuurders zich terugtrekken uit Gent omwille van bepaalde beleidsmaatregelen.